3 juli '24 - Jaarlijks registreert de politie zo’n 100.000 verkeersongevallen. Daarbij is politie-inzet niet altijd nodig en veel betrokkenen blijken niet goed te weten wat ze moeten doen. Landelijk projectleider Infrastructuur Willybert Oor legt daarom uit wat de rol van de politie eigenlijk is en wat u het beste kunt doen bij een ongeval.
Op de vraag welke rol de politie heeft bij verkeersongelukken, kaatst Oor direct de bal terug. ‘De vraag is welke rol wij allemaal als verkeersdeelnemers hebben. In Nederland hebben we de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM): als u een motorvoertuig heeft, bent u verplicht zich te verzekeren zodat de schade bij een ongeval vergoed kan worden. De basis is dus dat u zich verzekerd hebt.’
Dat neemt niet weg dat de politie wel een rol kan spelen bij ongelukken. ‘Wij hebben bijvoorbeeld een opsporende rol, zoals bij ongevallen met slachtoffers. Wij stellen dan altijd een onderzoek in, maar dan gaat het specifiek om de opsporing van strafbare feiten. We komen ook als de schade extreem groot is of als er iets aan de hand is, zoals rijden onder invloed of rijden zonder rijbewijs.’
Ordehandhaving
Ordehandhaving is een andere belangrijke rol van de politie. ‘Als het verkeer gestremd raakt op een rondweg, is ook blikschade alleen voldoende om de politie erbij te roepen. Bij ordehandhaving moet je ook denken aan het optreden tegen mensen die zich agressief opstellen na een aanrijding.’
Het is vaak een combinatie van factoren die maakt dat de politie moet worden ingeschakeld. ‘Als er bijvoorbeeld een incident is dat ophef kan veroorzaken in publiek, politiek of media, dan kunnen wij toch even ter plekke komen kijken. We hebben 24 uur per dag zogeheten officieren van dienst werken, die bij twijfel altijd nog kunnen beslissen wat er moet gebeuren.’
Ook bij taalbarrières kan de politie helpen, als er capaciteit is: ‘Het kan zijn dat wij druk zijn met dingen die meer prioriteit hebben. De afweging of de politie wordt ingezet, is dus altijd afhankelijk van de situatie op dat moment.’
Vooral een kwestie van schade regelen
Het komt vaak voor dat mensen niet weten wat ze moeten doen als ze een aanrijding hebben gehad, geeft Oor aan. Dat heeft er misschien mee te maken dat de politie niet standaard meer opdraaft bij een aanrijding. ‘Dat was in de jaren tachtig wel anders: toen was de politie aanwezig bij alle aanrijdingen. Als mensen belden, rukten we uit. Maar in de loop van de decennia zijn onze werkzaamheden uitgebreid en zijn we selectiever gaan kijken naar wat onze kerntaken zijn. Daarom willen we eerst vaststellen of de betrokkenen de schade zelf kunnen regelen.’
Dat vaststellen gebeurt door de politiemeldkamer, die een protocol volgt als iemand belt met een melding. ‘Op basis van de antwoorden op de vragen die de centralist stelt, kan hij of zij beoordelen of politie-inzet nodig is. Ons uitvraagprotocol moet ervoor zorgen dat we niet onnodig belast worden. Een verkeersongeval is in de basis namelijk een kwestie van schade regelen en alleen in een aantal specifieke gevallen is politie nodig.’
Oor wil niet direct zeggen dat de politie nooit aan informatieverzoeken tegemoetkomt. ‘Maar als mensen een rijbewijs hebben, verwachten we dat ze weten hoe ze een schade moeten regelen. En als dat niet lukt, zou u als eerste met uw adviseur of verzekeraar moeten bellen.’
Veroorzaker parkeerschade niet altijd spoorloos
Bij een parkeerschade is het klip en klaar: daar komt de politie niet kijken. Oor heeft wel tips voor mensen die hun auto beschadigd terugvinden: ‘Leg goed vast wat de situatie en de schade is. Rij niet meteen weg, want dan kunt u later niet meer aantonen wat er is gebeurd. Het Waarborgfonds Motorverkeer zal meer informatie en foto’s willen zien als u een parkeerschade heeft met een onbekende dader.’
Die dader is overigens niet altijd onbekend, want de politie krijgt geregeld mensen aan de lijn die zelf melden dat ze een auto hebben aangereden en het kenteken opgeven. ‘Er zijn ook nog altijd mensen die een briefje onder de ruitenwissers doen met hun contactgegevens.’
Wie er toch vandoor gaat na een aanrijding, pleegt een strafbaar feit. ‘En van een strafbaar feit moet u aangifte doen’, zegt Oor. ‘Ziet u dat iemand schade veroorzaakt en doorrijdt, meld dat kan bij ons. Let op kleur, merk en kenteken van de auto en maak indien mogelijk een foto. Doorrijden na een ongeval is verboden. U moet altijd ter plekke blijven en uw identiteit kenbaar maken.’
Overigens mag u zich tot 12 uur na het veroorzaken van een aanrijding nog zelf melden, zonder dat u vervolgd wordt. Doet u dat niet, dan riskeert u een gevangenisstraf van drie maanden en een geldboete die in de duizenden euro’s kan lopen. Maar als u iemand achterlaat die door toedoen van de aanrijding acute medische hulp nodig heeft, dan is het wel strafbaar.
Schuldvraag geen zaak van de politie
De politie bemoeit zich niet met discussies over de schuldvraag. ‘Wij gaan nooit over de vraag wie schuldig is. De politie is niet bevoegd om te oordelen in verzekeringskwesties. Wij kunnen er wel voor zorgen dat een conflict niet escaleert en dat de betrokkenen hun eigen schadeformulier invullen.’
De politie overlegt geregeld over de ontwikkelingen met het Verbond van Verzekeraars. Oor vindt de app (en website) Mobielschademelden.nl een goede aanwinst om verkeersongevallen en -schades sneller af te handen. ‘Gebruik die app, want dat scheelt veel administratief werk en het zorgt ervoor dat u sneller wordt geholpen.’
Niemand vraagt om een ongeluk
Oor ziet als een van de belangrijkste ontwikkelingen het toenemende aantal rijhulpsystemen in auto’s. ‘Die zijn bedoeld om de bestuurder te helpen en schade te voorkomen.’ Gaat het om menselijk gedrag, dan is toenemende agressiviteit in alle geledingen van de maatschappij wel een ontwikkeling. ‘Dat is zorgelijk, want bij schade is het juist belangrijk dat je rustig blijft. Hou altijd in je achterhoofd dat niemand om een ongeluk vraagt.’
