Opzicht is de situatie waarbij iemand spullen van een ander onder zich heeft. De spullen worden gebruikt als ware zij van die persoon zelf. Doordat die persoon de zaken zelf gebruikt of hanteert, verandert het ‘risico’. Hij gedraagt zich in de regel namelijk als de eigenaar van de zaak. Wel moet er dan sprake zijn van “gedurende langere tijd” onder zich hebben.
U leent bijvoorbeeld voor een week de boormachine van de buurman om verschillende klusjes te doen. Per ongeluk laat u de boormachine vallen en deze raakt beschadigd. Dan is er sprake van een opzichtsituatie. Gaat u echter met een bos bloemen bij vrienden op bezoek en pakt u daar een vaas die u vervolgens uit uw handen laat vallen dan is er geen sprake van het “onder opzicht hebben”. Het contact was immers kortstondig, incidenteel en toevallig. U wordt dan niet als “quasi-eigenaar” gezien.
Van een vriendendienst is sprake als u een vriend, kennis of familielid belangeloos helpt bij een klus. Denk bijvoorbeeld aan het helpen van een tante bij het schilderen van een muur. Stoot u dan per ongeluk de pot verf om en raakt de vloer beschadigd dan is er geen sprake van wettelijke aansprakelijkheid. U klust immers op het risico van de benadeelde. Toch wit u dan niet met de familie gaan onderhandelen over de schade. Gelukkig biedt de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP) dan vaak uitkomst.
Een aansprakelijkheidsverzekering dekt in principe alleen de schade die een verzekerde aan een ander toebrengt en waarvoor hij aansprakelijk is. In het geval van opzicht handelt u in feite als de eigenaar zelf. U kunt echter niet aansprakelijk zijn voor schade die u aan zaken van uzelf toebrengt.
Er is dan in de regel geen dekking op de aansprakelijkheidsverzekering. Verzekeraars hanteren echter opzichtbepalingen in hun voorwaarden. In deze bepalingen zijn niet alleen situaties opgenomen waarbij er geen dekking is (bijvoorbeeld als het om gehuurde zaken gaat) maar juist ook bepaalde vormen van schade die wel verzekerd zijn. De opzichtschade wordt dan vaak vergoed tot een vaststaand gemaximeerd bedrag. Het maximum bedrag wordt bepaald door de verzekeraar en kan per verzekeraar variëren. Hierdoor blijft de benadeelde niet met lege handen zitten.
Ook bij de vriendendienst biedt de aansprakelijkheidsverzekering over het algemeen dekking. Dit geldt als de veroorzaker wel aansprakelijk zou zijn geweest als de schade niet in het kader van een vriendendienst had plaatsgevonden. Ook hier is de vergoeding vaak gemaximaliseerd tot een bepaald bedrag. Biedt de verzekeraar geen vergoeding dan zal de benadeelde de veroorzaker zelf aanspreken om de schade te betalen.
Nu duidelijk is wat er met beide begrippen wordt bedoeld blijft nog de vraag of zij elkaar uitsluiten. Een voorbeeld ter illustratie.
U betrekt uw nieuwe woning in de mooie nieuwe wijk aan de rand van de stad. Er moet flink wat geklust worden. Van een collega kunt u de eerste maand een stevig steekwagentje lenen waarmee een hoop gesjouw uit handen kan worden genomen. Ook uw nieuwe buren zijn druk bezig in het pas opgeleverde huis. Als de buurman de zware spullen aan het verhuizen is, kijkt hij jaloers naar het handige steekwagentje. U biedt hem aan even te helpen om zijn zware antieke kastje naar binnen te krijgen. Dan gaat het mis… U vergeet dat er vanaf de straat naar het huis enkele treden naar beneden zijn. De steekwagen slaat om, een wiel breekt af en het antieke kastje valt door een glazen vitrinekast van de buurman die nog klaar stond om naar binnen te worden gedragen. Er ontstaat dus tijdens één gebeurtenis schade aan twee zaken van twee verschillende personen.
Hier is sprake van schade tijdens opzicht, de schade aan de geleende steekwagen van de collega en schade tijdens vriendendienst, de schade aan de vitrinekast van de buurman.
Wanneer de AVP-verzekeraar specifieke bepalingen voor opzicht en vriendendienst heeft opgenomen zal deze over het algemeen beide schades vergoeden tot maximaal de verzekerde bedragen die de verzekeraar daarvoor in de polisvoorwaarden heeft opgenomen.
Ook de Vereende verleent dekking in deze situatie. De polisvoorwaarden bepalen wanneer dat het geval is. Zowel schade tijdens opzicht als schade tijdens vriendendienst zijn verzekerd tot maximaal
€ 15.000 per gebeurtenis.
Het antwoord op de feit of fabel is dus: fabel. Opzicht en vriendendienst sluiten elkaar niet uit. Zoals het voorbeeld aangeeft, zijn er wel degelijk situaties denkbaar waarbij deze goed samen kunnen gaan.
Auteur
Willem Jonkman, Senior specialist verzekeringstechniek
