9 juli '25 - Op het moment dat ik begin met het schrijven van dit artikel komen er berichten binnen over een explosie, met zeer grote brand tot gevolg, in een appartementencomplex in Heerhugowaard. Het is inmiddels een item dat wekelijks in het nieuws te zien is. Aanslagen met zwaar vuurwerk waarbij er zeer grote schade wordt toegebracht aan woonhuizen en appartementen. Inmiddels ook in enkele gevallen met letsel of dood tot gevolg. Hoe vaak komt een aanslag met een explosief voor in Nederland? Wat zijn de gevolgen ervan en welke verzekeringen spelen een rol bij een aanslag met vuurwerk? In dit artikel zullen wij deze zaken belichten en toelichten.
Hoe vaak komen aanslagen voor in Nederland:
Aanslagen in Nederland komen steeds vaker voor. In een eind 2024 verschenen politierapport [1] wordt duidelijk dat de trend van aanslagen vanaf 2021 in hoog tempo is toegenomen. Van 212 in 2021 tot 1017 aanslagen in 2023. Deze trend zet zich ook voort in 2024 met als dieptepunt de Tarwekamp-explosie in Den Haag waarbij een heel appartementsblok werd weggevaagd en er 6 dodelijke slachtoffers te betreuren waren. Meer dan zeventig procent van deze incidenten vond plaats in de Randstad en ruim een derde in de steden Rotterdam, Amsterdam en Den Haag.
De onderzoekers schrijven in het rapport dat een aanzienlijk deel van de aanslagen overigens geen verband houdt met criminele activiteiten. Bij ruim de helft is er sprake van ‘huis-tuin-en-keuken-conflicten’ tussen niet-criminele burgers. Vaak gaat het dan om conflicten in de relationele sfeer. Zwaar illegaal vuurwerk, meestal de zogenaamde Cobra [2], is vrij gemakkelijk te verkrijgen en is niet duur, waardoor conflicten gemakkelijk worden bekrachtigd met het veroorzaken van een explosie.
Wat zijn de gevolgen van een aanslag:
De gevolgen van een aanslag zijn in de meeste gevallen materieel. Een voordeur of ruit word bijvoorbeeld opgeblazen. Maar de aanslag aan het Tarwekamp laat zien dat het niet altijd alleen om materiële schade gaat. De aanslagen worden alsmaar extremer. Het vuurwerk is een aanjager en wordt regelmatig gecombineerd met benzine of een andere brandbare vloeistof. Dit zorgt voor veel meer schade.
Een voordeur of ruit wordt gemakkelijk vervangen. Maar als er een gat wordt geslagen in een appartementsblok, bewoners een langere periode ergens anders moeten wonen, of misschien nooit meer terug kunnen, zijn de gevolgen veel groter. Dit zijn gevolgen die de vaak jonge daders voor lief nemen of niet overzien.
Offensief Tegen Explosies:
Het Offensief Tegen Explosies [3], waarin het Verbond van Verzekeraars participeert, heeft recent een actieplan gepresenteerd om het aantal aanslagen in 2025 met minimaal tien procent te laten afnemen en te zorgen voor een duurzame daling op langere termijn.
De aanpak richt zich onder andere op de jonge kwetsbare potentiële uitvoerders die met gerichte communicatie weerbaarder worden gemaakt tegen de verleidingen van het snelle geld. Ook wordt breed ingezet op het vergroten van de meldingsbereidheid van mensen om (herhaal)explosies te voorkomen. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de aanpak van illegale vuurwerkhandel op Europees niveau en het beperken van online verspreiding van explosieven.
Welke verzekeringen spelen een rol bij een aanslag:
De belangrijkste verzekeringen bij een aanslag met vuurwerk zijn een woonhuis en inboedelverzekering. Of een gebouwen en inventaris/goederen verzekering voor ondernemers. Een woonhuisverzekering dekt schade aan het woonhuis zelf en de vaste onderdelen zoals keuken, badkamer of cv-installatie. Voor appartementen is de Vereniging van Eigenaren (VvE) verantwoordelijk voor het collectief afsluiten van een woonhuisverzekering. Ook de inboedel kan beschadigd raken door een explosie. Een inboedelverzekering dekt schade aan de roerende spullen in het woonhuis. Denk hierbij aan meubels, elektronica en persoonlijke bezittingen. Schade ontstaan door een explosie is bij deze verzekeringen meestal opgenomen in de standaard polisvoorwaarden van verzekeraars. Per 1 augustus 2025 worden de voorwaarden van onze inboedel en woonhuisverzekering aangepast waarbij een explosie ontstaan door vuurwerk ook expliciet is verzekerd.
Ook een voertuig kan getroffen worden door een explosie. Als voor een motorrijtuig minimaal een beperkt of casco dekking is afgesloten biedt deze verzekering dekking voor schade ontstaan door een explosie.
De meeste verzekeraars zijn ook aangesloten bij de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschade (NHT). Als er sprake is van een terroristische aanslag met het oogmerk om bepaalde politieke en/of religieuze en/of ideologische doelen te verwezenlijken, kunt u mogelijk aanspraak maken op de dekking van uw verzekering. Uw verzekeraar kan dit dan mogelijk verhalen bij de NHT. In het recente uitgebrachte jaarverslag van de Vereende heeft mijn collega Keven Remers hier nog uitgebreid bij stil gestaan [4].
Auteur
Martin de Ruijter, Senior Acceptant bij de Vereende
