5 december '18 - Wanneer u een product koopt, wilt u niet worden verrast met een gebrek waar schade door ontstaat. Ook als leverancier probeert u altijd goede en veilige producten te leveren. Toch kan het voorkomen dat er onverhoopt schade ontstaat. Waar kan de benadeelde dan terecht? En is er voor de leverancier ook een verzekering te sluiten voor het geval hij aansprakelijk wordt gesteld? Met leverancier wordt hier de organisatie bedoeld waar de consument het product heeft gekocht.
De feestdagen komen er weer aan. Peter heeft besloten om bij de lokale elektronicazaak een fonkelnieuw gourmetstel te kopen. Begin december besluit hij het stel alvast uit te proberen. Hij zet het apparaat aan en bijna direct ontploft de thermostaat en het apparaat spat uit elkaar in duizend stukjes. Peter loopt flinke brandwonden op en de tafel waarop het gourmetstel staat, is ook flink beschadigd. Peter stelt de leverancier aansprakelijk maar deze verwijst hem door naar de producent. Kan de leverancier dat doen of is hij zelf altijd (ook) aansprakelijk?
In zo’n situatie komt u al snel uit bij de vraag of dit valt onder productaansprakelijkheid. De regels met betrekking tot productaansprakelijkheid zijn vastgelegd in de Europese Richtlijn 85/374/EEG van 25 juli 1985 (met een wijziging in Richtlijn 1999/34/EG). In het Nederlands recht is dit vastgelegd in artikel 6:185 BW en volgend. Volgens deze regelgeving is er sprake van productaansprakelijkheid als voldaan is aan de volgende vereisten: Door het betreffende product moet schade zijn toegebracht aan een zaak of aan een persoon. Die schade moet zijn ontstaan omdat er iets mis is met het product. Er moet met andere woorden sprake zijn van een ‘gebrekkig product’. In dit voorbeeld; het product ontploft terwijl dat bij een goed werkend product niet hoort te gebeuren.
De regels inzake de productaansprakelijkheid gelden wanneer de schade meer dan € 500 bedraagt. In dit geval gaan wij er vanuit dat dit inderdaad het geval is. Bij een bedrag lager dan € 500 kan de leverancier worden aangesproken. Het is natuurlijk ook een mooie service als de leverancier bij een bedrag boven de € 500 zelf voor de afhandeling zorgt. Maar deze mag er dan dus voor kiezen de klant door te verwijzen naar de producent, zodat daar verhaal gehaald kan worden.
Een product wordt als gebrekkig gezien als het niet de veiligheid biedt die de gemiddelde consument bij normaal gebruik van het product mag verwachten. Bij de beoordeling hiervan moeten alle omstandigheden worden bekeken. Bijvoorbeeld: de presentatie, de handleiding, de afwerking, het materiaalgebruik, het te verwachten gebruik en het moment waarop het product op de markt kwam.
Veelal geldt dat als is vastgesteld dat de schade door het product is ontstaan (terwijl het product op normale wijze wordt gebruikt), er van uit kan worden gegaan dat er sprake is van een gebrek dat leidt tot productaansprakelijkheid. In dit geval zal Peter met succes een beroep op productaansprakelijkheid kunnen doen vanwege een gebrekkig product. Het ontploffen van de thermostaat was niet iets wat hij bij normaal gebruik mocht verwachten.
Schuld hoeft in deze situaties niet te worden aangetoond. De aanwezigheid van schade en het aantonen dat de schade is veroorzaakt door een gebrek in het product, is voldoende. Er wordt dan gesproken van risico-aansprakelijkheid. Deze risico-aansprakelijkheid geldt vervolgens voor iedereen die in de 'productketen' is betrokken.
Leveranciers (bijvoorbeeld winkeliers en detaillisten) en tussenhandelaren kunnen worden aangesproken. Zij kunnen onder deze aansprakelijkheid uitkomen door de identiteit van de producent of importeur bekend te maken. Is de producent buiten de Europese Unie gevestigd, dan wordt de importeur die het product invoert, beschouwd als producent. Als niet kan worden vastgesteld wie de producent van het product is, wordt de leverancier van het product beschouwd als producent.
Als producent, importeur en zelfs als leverancier loop je dus het risico om aansprakelijk gesteld te worden bij schade door een gebrekkig product. Een klant heeft na de schadedatum 3 jaar de tijd om een verzoek tot schadevergoeding in te dienen.
Vaak hebben bedrijven al een AVB (Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven) afgesloten maar het is verstandig om te controleren of het risico van productaansprakelijkheid daarin ook is meeverzekerd.
Auteur
Willem Jonkman, Senior specialist verzekeringstechniek
