Een voorbeeld: tijdens het bezoek van een vriend, veroorzaakt zijn aangelijnde hond krassen op de parketvloer. Er zaten al kleine beschadigingen in de keuken en in de woonkamer zat al een lelijke kras op de vloer. Het schuren van de gehele vloer kost € 2.000. De expert stelt de schade vast op 20% tegemoetkoming in de kosten voor het schuren van de hele vloer. Het is namelijk niet de bedoeling dat iemand bij een claim “ beter wordt van een schade”. Wil verzekerde toch de hele vloer laten schuren? Dan zal het restant bedrag van € 1.600 voor eigen rekening komen.
Want; voor schadeverzekeringen geldt, dat de verzekering niet mag leiden tot vergoeding van een hoger bedrag dan de daadwerkelijke schade. Dit wordt het indemniteitsbeginsel of indemniteitsprincipe genoemd.
Het indemniteitsbeginsel wordt in het huidige recht in artikel 7:960 omschreven.
artikel 7:960: De verzekerde zal krachtens de verzekering geen vergoeding ontvangen waardoor hij in een duidelijk voordeliger positie zou geraken. De vorige zin mist toepassing bij voorafgaande taxatie van de waarde van een zaak tot stand gekomen krachtens een aan een deskundige opgedragen beslissing of krachtens een beslissing van partijen overeenkomstig het advies van een deskundige.
Voorgaande taxatie
Het indemniteitsbeginsel is van dwingend recht. Dat betekent dat er niet van afgeweken mag worden. Uit artikel 7:960 blijkt dat een voorgaande taxatie wel het indemniteitsbeginsel opzij kan zetten. Te denken valt aan een voorgaande waardetaxatie van een gebouw of het afsluiten van een autoverzekering op basis van nieuwwaarde. Zeker als het object beschadigd of zelfs vernietigd is, is waardebepaling erg lastig. Daarom is er vaak behoefte aan een waardebepaling vooraf. Het bij de voorgaande waardetaxatie vastgestelde bedrag blijft bij schade het uitgangspunt voor de berekening van het uit te keren schadebedrag. Eventuele waardeschommelingen blijven buiten beschouwing.
Schaderegelingsclausule
In de afspraken met een verzekerde staat vaak een schaderegelingsclausule opgenomen. Zo’n clausule bepaalt dat het vaststellen van de schade achteraf door deskundigen (expert, contra-expert en arbiter) plaats kan vinden en dat de verzekeraar zich ook zal houden aan de waarde die op deze wijze is vastgesteld. Zo’n schaderegelingsclausule kan het dwingend recht uit artikel 7:960 ook opzij zetten.