Is het uitvoeren van werkzaamheden de meest voorkomende oorzaak van brand?

Soorten brandgevaarlijke werkzaamheden

Voorkomen is beter dan genezen, dat is een motto wat we allemaal kennen. Toch komt het nog regelmatig voor dat er brand ontstaat bij het uitvoeren van werkzaamheden. Terwijl dit vaak met een paar simpele maatregelen voorkomen had kunnen worden.

Niet alle werkzaamheden brengen een risico op brand met zich mee. Maar bij bepaalde werkzaamheden ‘kun je er op wachten’. En helaas zien we nog steeds dat er bij dat soort werkzaamheden onvoldoende rekening wordt gehouden met het risico. Enkele voorbeelden:

Dakdekken
Het afwerken van daken met bepaalde soorten bitumen dakbedekking gebeurt met behulp van een brander. De bitumen worden verhit om deze waterdicht te laten hechten op de ondergrond. Hier gaat het helaas nog vaak fout. Door onvoorzichtig handelen of slechte voorbereiding kan het bij deze werkzaamheden snel misgaan. Wanneer de dakbedekking zelf vlam vat, of zaken die in de buurt liggen, kan dit vuur snel om zich heen grijpen, met grote schade en risico op letsel tot gevolg.

Lassen
Bij de meeste vormen van het lassen van metalen is er sprake van open vuur of in ieder geval komt er  grote hitte vrij. Ook een brandgevaarlijke klus dus. De metalen zelf vliegen over het algemeen niet in brand, maar helaas komt het regelmatig voor dat brandbare materialen in de buurt vlam vatten met alle gevolgen van dien.

Slijpen
Ook bij het slijpen van metalen wordt het heet. Vonken en gloeiende stukjes metaal vliegen in het rond. Met de goede voorbereidingen hoeft dat geen probleem te zijn, maar helaas is dit ook nog steeds niet vanzelfsprekend en ontstaat er nog (te) vaak brand bij deze activiteit.

Verf afbranden of onkruid wegbranden
Dit zijn ook klusjes waarbij voorzichtigheid geboden is. Het komt regelmatig voor dat er aan het eind van de dag meer verbrand is dan alleen de verf of het onkruid..

Overig
Bij solderen, snijden, zagen en schuren kan ook brand ontstaan. En geloof het of niet, na het schoonmaken met behulp van schoonmaakmiddelen op basis van aceton of etherische oliën kan er broei in poetsdoeken ontstaan waardoor deze spontaan kunnen ontbranden. 

Feit of Fabel?

Nu weten we welke werkzaamheden er zoal tot brand kunnen leiden. Maar zijn al deze werkzaamheden bij elkaar nu de meest voorkomende oorzaak van brand of niet? Wij hebben dit geprobeerd te achterhalen. Daarvoor hebben wij contact opgenomen met Stichting Salvage.

Stichting Salvage wordt vaak ingeschakeld bij een brand. Het gaat hier altijd om branden waar een gebouw bij betrokken is. Zij leggen de vermoedelijke oorzaak vast van de branden waarbij ze worden ingeschakeld. Zij publiceren hiervan jaarlijks een mooie infographic op hun site.

Ook de brandweer legt informatie over branden per regio vast. Voor het landelijke beeld van oorzaken achter brandschades dient de data van alle 25 veiligheidsregio’s samen te komen. Verder is ook bij het CBS informatie beschikbaar.

Helaas worden door deze verschillende partijen ook verschillende definities gebruikt als het gaat om brandoorzaken. Wat bij de ene partij onder ‘werkzaamheden’ valt, valt bij de andere partij onder ‘menselijk handelen’, of onder ‘overig’. Bij weer een andere partij krijgen bepaalde werkzaamheden een eigen categorie. Of het ‘uitvoeren van werkzaamheden’ de meest voorkomende oorzaak van brand is, kunnen wij daarom helaas niet met zekerheid zeggen, maar op basis van ons onderzoek concluderen wij toch dat het waarschijnlijk een ‘fabel’ is.

Wat wel duidelijk is geworden, is dat ‘menselijk handelen’ altijd hoog scoort, wat de achterliggende handeling ook mag zijn. Hieronder vallen naast (sommige van) de genoemde werkzaamheden bijvoorbeeld ook de ongelukjes in de keuken (vlam in de pan), vuurwerk, en bijvoorbeeld brand door een kaars of een sigaret.

Preventie bij brandgevaarlijke werkzaamheden

Dit artikel begon met het aloude spreekwoord: voorkomen is beter dan genezen. Dat spreekwoord is zeer zeker van toepassing op het onderwerp van deze week. Want in al de genoemde voorbeelden is het menselijk handelen bepalend voor het ontstaan van de brand. In de meeste gevallen kan brand geheel worden voorkomen, of kan de schade drastisch worden beperkt door het nemen van de juiste preventiemaatregelen. Heeft u als assurantieadviseur klanten die brandgevaarlijke werkzaamheden (laten) verrichten? Dan kunt u de volgende adviezen aan uw klant doorgeven:

• Zorg dat de werkplek zoveel als mogelijk vrij is van brandbare zaken en afval.
• Brandbare spullen die niet verwijderd kunnen worden van de werkplek moeten worden afgedekt met branddekens.
• Zorg voor voldoende blusmiddelen binnen handbereik, bijvoorbeeld een draagbaar blustoestel met voldoende inhoud.
• Voer de werkzaamheden nooit alleen uit;
• Check uw brandverzekering voordat u aan de slag gaat of opdracht geeft aan een derde om deze werkzaamheden uit te voeren. Op bedrijfsmatige brandverzekeringen kan de clausule ‘Brandgevaarlijke Werkzaamheden’ staan. Als dat zo is dan moet het ‘Formulier Brandgevaarlijke Werkzaamheden’ worden ingevuld. Hierin staat precies aangegeven welke voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden. Wordt hier niet aan voldaan, dan geldt er een hoger eigen risico.
• Doe minimaal één uur na het afronden van de werkzaamheden een controle of de bewerkte materialen zijn afgekoeld.

Als iedereen zich bewust is van de risico’s en de bovenstaande adviezen in acht neemt, wordt de kans op brand door werkzaamheden aanzienlijk verkleind. Voor de gevallen dat er toch brand ontstaat, is het goed om te weten dat de brandverzekering dekking biedt.

Auteur

Ruud Bolleboom, Senior specialist verzekeringstechniek