31 mei '23 - Wie gebruikt maakt van de snelweg heeft het vast wel eens gezien: stukken autoband die tegen de vangrails op de vluchtstrook liggen, afkomstig van een vrachtwagen. De snelweg wordt door Rijkswaterstaat regelmatig vrijgemaakt van rommel in de berm of langs de vangrails. Toch komt het ook voor dat er voorwerpen midden op de rijbaan liggen en dat u deze niet kunt ontwijken.
Als die rommel op de vluchtstrook of tegen de vangrails aan ligt, zal het verkeer dat van de snelweg gebruik maakt hier waarschijnlijk niet heel veel hinder van ondervinden. Maar voorwerpen die op de rijbaan rondslingeren, kunnen leiden tot gevaarlijke situaties. Bestuurders moeten plotseling uitwijken om het voorwerp te ontwijken en kunnen hierdoor tegen andere weggebruikers botsen. En voertuigen kunnen beschadigd raken doordat er tegen het voorwerp aan of over het voorwerp heen wordt gereden. Motorrijders kunnen door het voorwerp de macht over het stuur verliezen met mogelijke valpartijen en bijkomend letsel van de bestuurder en eventuele bijrijder.
Als uw voertuig beschadigd raakt, of als u betrokken raakt bij een aanrijding door een rondslingerend voorwerp op de snelweg, is het niet altijd eenvoudig om degene aan te spreken die verantwoordelijk is voor dat rondslingerende voorwerp.
Stel, u rijdt over een deel van een vrachtwagenband waardoor uw auto wordt beschadigd. U botst tegen een fiets aan die van een fietsendrager is afgevallen. U kunt een uit een laadbak gevallen stuk gereedschap niet tijdig ontwijken. Of er ligt opeens een straattegel op de rijbaan die u niet meer kunt ontwijken waardoor u een lekke band en een kapotte velg oploopt. En is de vrachtwagen, de auto met fietsendrager, de auto met laadbak of de ‘eigenaar’ van de stoeptegel onbekend, dan kunt u de schadeveroorzaker dus niet aansprakelijk stellen.
Rijkswaterstaat is in Nederland verantwoordelijk voor de infrastructuur en zorgt daarmee voor een groot deel van de snelwegen, tunnels, rivieren en bruggen. Rijkswaterstaat zorgt ervoor dat mensen vlot en veilig over die wegen kunnen rijden (en over de rivieren kunnen varen). Rijkswaterstaat moet er dus ook voor zorgen dat de snelwegen schoon en opgeruimd zijn zodat het verkeer geen hinder ondervindt. Is Rijkswaterstaat dan aansprakelijk te stellen wanneer de eigenaar van het rondslingerende voorwerp onbekend is?
Zo eenvoudig is het niet. Rijkswaterstaat is inderdaad verantwoordelijk voor schone en opgeruimde snelwegen, maar Rijkswaterstaat moet wél de mogelijkheid hebben gehad om de voorwerpen van de snelweg te kunnen verwijderen. Als u over een voorwerp heen rijdt dat daar 5 minuten ervoor van een auto af is gevallen, dan heeft Rijkswaterstaat nog geen mogelijkheid gehad om het voorwerp van de snelweg te verwijderen. En dan kan de aansprakelijkheid voor de schade aan uw auto ook niet met succes bij Rijkswaterstaat worden neergelegd.
Wie het kenteken van een motorrijtuig op zijn of haar naam heeft staan, moet er voor zorgen dat dat motorrijtuig verzekerd is. De wettelijke aansprakelijkheidsverzekering (WA-verzekering) is verplicht. De WA-verzekering is vaak uit te breiden met een beperkt-casco- of volledig-cascoverzekering. De WA-verzekering dekt schade die u met uw motorrijtuig toebrengt aan anderen. En dus niet de schade aan uw eigen voertuig. De beperkt-cascoverzekering dekt wel schade aan uw eigen voertuig, maar niet als deze schade is veroorzaakt door een voorwerp dat op de snelweg ligt. Alleen de volledig-cascoverzekering dekt die schade aan uw eigen voertuig wél. Maar als de ‘eigenaar’ van het voorwerp op de snelweg, dat schade aan uw voertuig heeft veroorzaakt, niet bekend is, kan de verzekeraar de uitgekeerde schade niet verhalen op die ‘eigenaar’. Als aan alle voorwaarden wordt voldaan, kan de verzekeraar wel een schadeclaim indienen bij het Waarborgfonds. Dan moet u alleen het eigen risico van het Waarborgfonds betalen. Wordt niet aan alle voorwaarden voldaan en kan de verzekeraar de schadevergoeding niet indienen bij het Waarborgfonds, dan kost het u wel uw opgebouwde bonus/maluskorting en vaak ook nog een eigen risico.
Is het dan mogelijk om uw schade vergoed te krijgen door het Waarborgfonds Motorverkeer? Hier is eerder een artikel van ons over verschenen. In dit artikel worden de algemene eisen genoemd om een vordering tegen het Waarborgfonds mogelijk te maken.
Om een claim bij het Waarborgfonds in te kunnen dienen, moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Denk aan de verplichting om aangifte te doen bij de politie of bij Rijkswaterstaat, en aan mogelijke getuigen. Maar ook moet worden aangetoond dat de schade door een motorrijtuig is ontstaan, en vaak moeten getuigen kunnen bevestigen dat het motorrijtuig de beschadiging heeft opgelopen door het voorwerp op de snelweg. Als aan deze voorwaarden niet kan worden voldaan, zal een claim bij het Waarborgfonds niet tot succes leiden.
Door jurisprudentie is echter bepaald dat bij voorwerpen op de snelweg al snel de betrokkenheid van een motorrijtuig mag worden aangenomen, met een nuance dat voorwerpen in de directe nabijheid van viaducten niet per se van een motorrijtuig afkomstig hoeven te zijn, maar ook van het viaduct kunnen zijn afgevallen of afgegooid. Als de claim bij het Waarborgfonds wel succesvol is, heeft u in ieder geval een eigen risico van € 250,-* dat u zelf zult moeten betalen.
De stelling luidt “schade door rondslingerende voorwerpen op de snelweg komt voor eigen rekening”. Deze stelling is meer een fabel dan een feit, omdat in de meeste gevallen het Waarborgfonds met succes kan worden aangesproken. Maar, zoals al gezegd, is er dan wel het eigen risico dat voor eigen rekening komt.
Als sprake is van een WA-volledig cascoverzekering, is de schade onder de volledig cascodekking is verzekerd. Er zal dan ook sprake zijn van een eigen risico en terugval in de opgebouwde bonus/maluskorting.
Er komt dus sowieso een deel (het eigen risico) voor eigen rekening.
Op de website van Rijkswaterstaat leest u wat u moet doen als er een voorwerp op de weg ligt: Ziet u een voorwerp of object liggen op de weg, haal dat dan nooit zelf weg. Hoe goed bedoeld ook, denk aan de veiligheid van uzelf en de andere weggebruikers. Laat het weghalen van voorwerpen over aan de politie of weginspecteurs van Rijkswaterstaat. Deze zetten hun auto dan op een veilige manier op de weg en bovendien zijn de auto’s van de weginspecteurs uitgerust met extra middelen, zoals attentieverlichting en een informatiepaneel om weggebruikers te waarschuwen. Kijk voor meer informatie op Haal nooit zelf een voorwerp van de weg | Rijkswaterstaat Verkeersinformatie (rwsverkeersinfo.nl)
In dit artikel is onder andere gebruik gemaakt van informatie uit schade-magazine.nl, van het Waarborgfonds Motorverkeer en van Rijkswaterstaat.
* Het eigen risico dat het Waarborgfonds hanteert geldt alleen bij materiële schade.
Auteur
Gert-Jan Paauw, Specialist verzekeringstechniek
