20 februari 2019 - U kent de film vast wel, Back to the Future! In het vervolg op de eerste film was Michael J. Fox in het tweede deel te zien als puberend jochie, met zelfstrikkende schoenveters balancerend op een skateboard zónder wielen. En dan hebben we het over zo’n 25 tot 30 jaar geleden. Toen we dachten dat dit science fiction was en mooi gemaakt, maar niet realiseerbaar.
Anno 2015, het jaar waarin de film zich grotendeels afspeelt, ligt al ruim 3 achter ons. Zelfstrikkende schoenveters en het zwevende skateboard waarop Marty McFly (Michael J. Fox) zich in de film voortbeweegt, bestaan inmiddels, weliswaar als prototypes of als voor de gewone consument onbetaalbare producten. Minder futuristisch zijn de elektrische vervoermiddelen die u tegenwoordig steeds meer in het straatbeeld tegenkomt. We kennen de Airwheel, het Hoverboard, het Airbike-board, de Segway, de elektrische step, de Kickbike, de Trikke, de Swing, de Razor, het elektrische skateboard (met wieltjes), de e-bike, de speed-pedelec, de elektrische scooter, de EcoBoomer iGO en dan vergeet ik er vast nog wel een aantal. Maar mogen al deze motorrijtuigen de weg op? En hoe zit het nu met de verzekering? Hebben deze voertuigen een WA-verzekering nodig of zijn zij verzekerd op een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP)?
Wanneer een motorrijtuig wordt gebruikt op de openbare weg dient deze in principe WA-verzekerd te zijn. Gelukkig is een aantal van de eerdergenoemde voorbeelden gewoon te verzekeren als motorrijtuig, maar er zijn er ook waarvoor de overheidsinstanties geen typegoedkeuring hebben afgegeven. Een motorrijtuig mag alleen op de openbare weg komen als het een typegoedkeuring heeft en, in de meeste gevallen, is voorzien van een kenteken/verzekeringsplaatje. Is er geen typegoedkeuring? Dan is het verboden om het voertuig op de openbare weg te gebruiken. Kinderen die dan met zo’n motorrijtuig over de stoep in hun straat rijden, zijn dus in feite strafbaar. De politie kan het motorrijtuig in beslag nemen en een boete uitschrijven. Maar erger nog, het kan zijn dat een kind op zo’n motorrijtuig op straat een aanrijding veroorzaakt. Een verzekeraar zal deze schade dan hoogstwaarschijnlijk niet vergoeden. En deze zal voor rekening van de ouders komen. Dit speelgoed is dus eigenlijk alleen in de achtertuin en binnenshuis te gebruiken.
In bepaalde gevallen kan de Minister van Infrastructuur en Waterstaat een motorrijtuig bestempelen als ‘Bijzondere bromfiets’. Dit motorrijtuig krijgt hiermee dan een toelating tot het Nederlandse verkeer zonder dat er een kenteken op dit motorrijtuig hoeft te zitten. Het motorrijtuig moet echter wél voldoen aan de verzekeringsplicht én moet voorzien zijn van een verzekeringsplaatje
Het is dus verstandig om, vóór aanschaf van een elektrisch hip vervoermiddel op (één of meer) wielen, bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) na te gaan of er een typegoedkeuring voor is afgegeven.
Op de website van het Verbond van Verzekeraars staat een zo volledig mogelijk overzicht van motorrijtuigen met daarbij aangegeven of deze motorrijtuigen verzekeringsplichtig en/of kentekenplichtig zijn en of er wel of niet mee op de openbare weg mag worden gereden. Dit zijn dus niet alleen maar elektrische motorrijtuigen maar alle motorrijtuigen. Echter, door razendsnelle ontwikkelingen in deze voertuigenbranche kan het zijn dat de lijst niet helemaal meer up-to-date is, maar voor de motorrijtuigen die in deze lijst vermeld staan, is niets veranderd voor wat betreft kenteken- en verzekeringsplicht. Voor gekentekende én ongekentekende motorrijtuigen heeft de Vereende meestal een verzekeringsoplossing, mits hiervoor een typegoedkeuring is afgegeven.
Schade met of door motorrijtuigen is in principe uitgesloten op de AVP. Veel verzekeraars hebben in de polisvoorwaarden bepalingen opgenomen voor specifieke gemotoriseerde zaken. Die dan vervolgens wel onder de dekking vallen. Te denken valt aan het eerder genoemde kinderspeelgoed of een gemotoriseerde gazonmaaier. Met de kanttekening dat het voertuig niet harder mag gaan dan een bepaalde maximum snelheid, bijvoorbeeld 10 kilometer per uur.
Ook een e-bike wordt vaak apart genoemd in de AVP voorwaarden. De e-bike is ook een motorrijtuig, maar is vrijgesteld van de WAM-verzekeringsplicht. Maar schade veroorzaakt met of door een e-bike is wél gedekt op de AVP. De AVP is echter geen verplichte verzekering, en alhoewel in Nederland de dekkingsgraad hoog is (95% van de Nederlanders heeft een AVP), zijn er wellicht toch mensen die op een e-bike rijden en geen AVP hebben. Ook kent de AVP geen rechtstreeks vorderingsrecht. Dus als iemand wordt aangereden door een e-biker, is er geen kenteken waarmee de verzekeraar van de schadeveroorzaker kan worden getraceerd. Wanneer de schadeveroorzaker zich niet netjes meldt bij de schadelijdende partij, blijft deze met de schade zitten. Dat kan er toe leiden dat het Waarborgfonds Motorverkeer opdraait voor schade van deze slachtoffers. Met het gevolg dat verzekerde automobilisten, via door autoverzekeraars betaalde bijdragen aan het Waarborgfonds, moeten opdraaien voor schade die is veroorzaakt door onverzekerde bestuurders van een e-bike.
De speed-pedelec is een e-bike die maximaal 45 kilometer per uur kan rijden. De speed-pedelec is weer een uitzondering op de uitzondering die voor e-bikes is gemaakt: de speed-pedelec is een e-bike waarvoor de zelfde regels gelden als voor de bromfiets. Dat wil zeggen, de speed-pedelec moet zijn voorzien van een gele bromfietskentekenplaat en een achteruitkijkspiegel. De bestuurder van de speed-pedelec moet verplicht een helm dragen en moet met het motorrijtuig op de rijbaan óf, indien aanwezig, op het bromfietspad rijden. En, niet te vergeten, er geldt een WA-verzekeringsplicht en de bestuurder moet minimaal een bromfietsrijbewijs (AM) hebben.
Schade veroorzaakt met of door een motorrijtuig is niet verzekerd op de AVP. Of dat motorrijtuig nou wel of niet elektrisch is en wel of geen typegoedkeuring heeft, maakt niet uit. Tot zover kunnen we dus spreken van een fabel. Er zijn echter wel uitzonderingen: de eerder genoemde e-bike en de gazonmaaier zijn hier voorbeelden van. De gazonmaaier is echter geen vervoermiddel. Of er wel of geen dekking voor een elektrisch vervoermiddel is, hangt dus af van de tekst in de polisvoorwaarden van de AVP. Maar houdt u er wel rekening mee dat, ook al verleent de AVP dekking voor een elektrisch vervoermiddel zonder typegoedkeuring, dat motorrijtuig nog steeds niet gebruikt mag worden op de openbare weg als er geen typegoedkeuring voor is afgegeven.
Auteur
Gert-Jan Paauw, Specialist verzekeringstechniek
In dit artikel is gebruik gemaakt van informatie van:
Het Verbond van Verzekeraars, de Beursbengel (nr. 878), tweewieler.nl en wetten.overheid.nl.
