4 juni '25 - Stichting Centraal Informatie Systeem (CIS) is een onmisbare informatiebron voor verzekeraars. Maar bij consumenten is de databank nog relatief onbekend. Verzekeringsadviseurs kunnen hun klanten een handje helpen door ze te wijzen op hun recht van inzage in hun gegevens. Inzage vragen gaat snel en eenvoudig. CIS was in 2021 de eerste Nederlandse organisatie die gratis online identificatie ging aanbieden.
Eerst wat getallen:
- De CIS databank bevat ruim 16 miljoen registraties, van claimmeldingen tot fraudemeldingen.
- CIS wordt gefinancierd door de circa 350 aangesloten deelnemers: verzekeraars en volmachten.
- Die doen gezamenlijk zo’n 600 miljoen bevragingen per jaar.
- Daarnaast dienen consumenten jaarlijks gemiddeld 70.000 keer een verzoek in om inzage in hun gegevens.
- CIS bespaart voor de verzekeringssector jaarlijks vele miljoenen euro’s door o.a. collectieve data-inkoop, het mogelijk maken van efficiëntere “klant-onboarding”-processen en het leveren van relevante data voor betere risico-inschattingen. Die collectieve besparingen dragen vervolgens weer bij aan lagere verzekeringspremies voor de consument.
Dit alles wordt verzorgd door een stichting zonder winstoogmerk met slechts 15 medewerkers, die samenwerken met een select aantal hoogstaande IT-partners en data-leveranciers. CIS is gevestigd in hetzelfde pand als de Vereende. Edser Kuiper is interim-directeur; hij neemt de taken waar van de in december wegens ziekte vertrokken Anne van Doorn. “CIS beheert een databank, niets meer en niets minder, en we zijn er om Nederland iets eerlijker en veiliger te maken. Want met data kun je slimme dingen doen.”
Veilige collectieve data-hub
Mooie voorbeelden van slim datagebruik komen uit de recente fusie van stichting CIS met de stichting Efficiënte Processen Schadeverzekeraars (EPS). “EPS ontwikkelde een digitale opvolger van het schadeformulier, de MSM-app. Dankzij de data die deze webapp genereert – en onze samenwerking met de politie via het STAR-initiatief – is er ontdekt dat op een bepaalde rotonde in Den Bosch heel veel ongelukken gebeuren”, vertelt Kuiper. “En door combinatie van gegevens uit de MSM-app, de CIS databank en het Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit van het Verbond van Verzekeraars, werd opgemerkt dat in een deel van de Spaanse Polder in Rotterdam erg veel gefraudeerd is met nep-aanrijdingen”, voegt CIS-juriste Willemijn Vijverberg toe.
Dit soort slimme analyses van collectieve data is mogelijk als Nederlandse verzekeraars en volmachten samenwerken via CIS als veilige collectieve data-hub: zij leveren periodiek eigen data, CIS geeft het completere totaalbeeld terug.
Verzekeringsfraude bestrijden
CIS werd veertig jaar geleden opgericht door een groep toonaangevende Nederlandse verzekeraars. Zij hadden behoefte aan een centrale database om verzekeringsfraude te bestrijden: tot dan toe was het bijvoorbeeld mogelijk om, zonder gepakt te worden, schade aan hetzelfde dure fototoestel bij meerdere verzekeraars te claimen.
De CIS databank omvat o.a. claimregistraties, fraudemeldingen, rijontzeggingen en meldingen bij het Waarborgfonds Motorverkeer. De claimregistratie gaat, zoals gezegd, op basis van reciprociteit: de deelnemers leveren hun data aan, CIS zorgt voor het totaalbeeld.
Sanctiewet
In 2015 voegde CIS risicobeheersing toe aan de dienstverlening. Op grond van de Wwft en de Sanctiewet moeten verzekeraars controleren of een kandidaat-verzekerde, of een partij waaraan uitgekeerd wordt, op een sanctielijst staat, en of iemand een Politically Exposed Person (PEP) is. In 2018 kwam de UBO-check erbij: de best effort controle wie de Ultimate Beneficial Owner ofwel belanghebbende is achter een rechtspersoon.
CIS is op dit moment in een vergevorderd stadium met de KVK om namens en ten behoeve van (voorlopig alleen) de Wwft-deelnemers een koppeling te gaan realiseren met het KVK UBO-register.
Consumenten
Naast de deelnemende verzekeraars vormen consumenten een minstens zo belangrijke partij voor CIS. “Consumenten hebben recht op inzage in hun gegevens”, legt Willemijn Vijverberg uit. “Om bijvoorbeeld te weten te komen hoeveel claimregistraties op hun naam zijn geregistreerd in de CIS databank, of hoeveel schadevrije jaren ze hebben. Daarnaast hebben ze het recht op correctie, als ze het niet met de registratie eens zijn. Dat recht kunnen ze rechtstreeks uitoefenen bij de registrerende verzekeraar of via CIS.”
Verzekeringsadviseur speelt belangrijke rol
Alleen de verzekerde zelf kan zijn of haar gegevens opvragen. Verzekeringsadviseurs hebben geen toegang tot die specifiek data in de CIS databank. “Maar adviseurs spelen wel een belangrijke rol”, benadrukt Vijverberg. “De CIS databank is niet erg bekend bij consumenten. Als adviseurs hun klanten aanraden om gegevens op te vragen, kunnen ze beter advies geven. Al was het maar omdat consumenten bij het aanvragen van een verzekering meestal moeten aangeven hoeveel schades ze hebben gehad. Dat hebben ze dan meteen keurig op een rijtje staan. En als er fouten in de registratie staan, dan kan de klant daar beter zo snel mogelijk achter komen.”
Claimmeldingen blijven maximaal vijf jaar in de CIS databank staan. De meldingen in het Extern Verwijzingsregister (de fraudemeldingen) kunnen er tot maximaal acht jaar in staan. Hoe lang precies, dat bepaalt de verzekeraar via een proportionaliteitsmatrix.
Belangrijk punt: consumenten moeten bij hun verzoek om inzage alle woonadressen van de afgelopen acht jaar opgegeven. “Dat melden we expliciet op de site en in het inzageproces”, benadrukt Kuiper. “Want het kan gebeuren dat een melding op een specifiek adres is gedaan, en dat de verzekerde daarna verhuisd is. Dan zijn de gegevens dus niet volledig.”
Verzekeringsadviseur heeft brugfunctie
Kuiper en Vijverberg houden zich verre van de inhoud van de data. CIS is slechts beheerder van de gegevens, benadrukken ze meerdere keren in het gesprek. Wanneer ze worden benaderd door mensen die niet begrijpen waarom ze zijn afgewezen bij een verzekering, verwijzen ze die terug naar de verzekeraar en verzekeringsadviseur. “CIS kent immers het acceptatiebeleid van de verzekeraars en de inhoud van de registraties niet”, zegt Vijverberg.
“Wel adviseren wij deze mensen om contact op te nemen met de verzekeringsadviseur of verzekeraar, en niet na een afwijzing weer te proberen om online een polis te sluiten. Want elke nieuwe afwijzing moet weer worden vermeld bij een nieuwe aanvraag voor een verzekering. Een verzekeringsadviseur heeft een brugfunctie en kan helpen om nog meer negatieve verrassingen te voorkomen.”
ID-wallet
Inzage aanvragen bij CIS kan nog ouderwets via de post, maar sinds 2021 ook via de Yivi-app, een ID-wallet. Kuiper is trots op dit hulpmiddel: “In plaats van weken te wachten, heeft iemand dan binnen een paar seconden een volledig overzicht.”
Met die ID-wallet in combinatie met de CIS-webapp is CIS de eerste in Nederland waarmee consumenten binnen de financiële dienstverlening er zo frequent gebruik van maken. “De komende jaren wordt in Europa de digitale identiteit uitgerold, vanwege de eIDAS 2.0 verordening. Deze verordening Europese digitale identiteit heeft als doel grensoverschrijdende transacties te vergemakkelijken. Overheidsinstellingen en later ook private partijen moeten die manier van identificatie dan kunnen aanbieden. Dus ook verzekeraars.”
Datakwaliteit verbeteren
Dit zou een enorme boost voor de datakwaliteit kunnen betekenen. Kuiper: “Het komt namelijk voor dat consumenten ontdekken dat ze verkeerd in de databank staan. Dat is een heel onaangename ervaring, omdat dit kan leiden tot een afwijzing van een verzekeringsaanvraag. Met digitale identificatie kunnen we dat vóór zijn.”
“Hoe mooi zou het zijn als consumenten pro-actief via de CIS webapp de persoonlijke data vooraf controleren en eventuele correcties door laten voeren? Zowel de consument als de adviseur weten dan zeker dat de data er goed in staat. Verzekeraars en verzekeringsadviseurs kunnen consumenten op deze route wijzen. Dit voorkomt onaangename verrassingen voor de consument en dat is natuurlijk beter voor het hele verzekeringsproces. En daarmee voor het vertrouwen in de sector. Dat omdenken, dat zouden we heel graag samen met verzekeraars willen doen.”
“Maar daarvoor hebben we een lange adem nodig. Verzekeraars willen zeker graag meer samenwerken, maar hebben vaak volle IT-agenda’s. Dat maakt het soms complex om gezamenlijk het collectieve belang te blijven dienen. Wat dat betreft zijn we net de Europese Unie in het klein: de mogelijkheden zijn talrijk, maar alles staat of valt met het kunnen en willen delen van data via het collectief.”
Samenwerking met Stichting Toetsing Verzekeraars
Een ander plan om de datakwaliteit te verbeteren is wel al in gang gezet, in de vorm van een samenwerking met de Stichting Toetsing Verzekeraars. Vijverberg: “CIS werkt met een gebruikersprotocol waaraan deelnemers zich moeten houden. Wanneer verzekerden bijvoorbeeld een schadeclaim indienen, moeten zij erover geïnformeerd worden dat hun verzekeraar deze melding registreert in de CIS databank. Iets anders is dat acceptanten niet zomaar een kandidaat-verzekerde bij ons mogen screenen. De CIS databank is een controlemiddel, maar mag alleen gebruikt worden op controlevragen die zijn gesteld aan de kandidaat-verzekerde, zoals bijvoorbeeld de vraag naar het schadeverleden.”
“We weten eigenlijk niet of alle deelnemers zich netjes aan dit protocol houden. Ze moeten zichzelf om de twee jaar auditen, maar we merkten vooral bij de volmachten dat er behoefte is aan ondersteuning. Daarom hebben wij een werkprogramma opgesteld in de vorm van een self-assessment. Voor een goede controle daarop hebben wij de capaciteit niet, maar stichting Toetsing Verzekeraars wel. Er loopt nu een pilot waarbij tien deelnemers beoordeeld gaan worden door deze Stichting. Deze samenwerking bevalt goed, we verwachten wel dat die een vervolg gaat krijgen.”
Resumé:
CIS is een relatief kleine stichting die een belangrijke positie bekleedt in de verzekeringsbranche. Daarnaast ziet CIS nog veel meer mogelijkheden om samen met verzekeraars en verzekeringsadviseurs meerwaarde (o.a. kostenbesparing en procesoptimalisatie) te creëren voor consumenten en de branche.