4 mei 2023 - Vanavond is dodenherdenking. Om 20:00 uur zijn we 2 minuten stil. Dan herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Sinds 1961 herdenken we ook de slachtoffers van oorlogssituaties en vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was na de Tweede Wereldoorlog. Het is belangrijk en goed om hier bij stil te staan. Ook als u onderweg bent. Maar doe dit niet op de vluchtstrook. Aan de hand van onderstaande casus lichten we dat toe.
Op 4 mei 2021 rond 20:00 uur heeft bestuurder 1 zijn bedrijfsbus op de vluchtstrook met de alarmlichten aan stilgezet op de A27 om 2 minuten stilte te houden. Op ongeveer één meter afstand van de doorgetrokken streep van de vluchtstrook heeft hij de bedrijfsbus geparkeerd. Bestuurder 2 bestuurde een personenauto. Bestuurder 2 werd afgeleid door een regenboog aan de rechterkant van de weg en botste vervolgens schuin linksachter op de stilstaande bedrijfsbus met daarin bestuurder 1. De maximumsnelheid ter plaatse was ten tijde van het ongeval 130 km per uur.
Bestuurder 1 stelt bestuurder 2 aansprakelijk. De verzekeraar van bestuurder 2 stelt: “Wij erkennen aansprakelijkheid voor 50%. Alleen voor noodzaak mag men op de vluchtstrook staan. Dit neemt niet weg dat onze verzekerde achterop is gereden. Wij vergoeden daarom deels uw schade. Als u vindt dat onze verzekerde aansprakelijk is, verzoek ik u dit te onderbouwen met bewijs.”
Bestuurder 1 is het hier niet mee eens en legt het voor aan de rechter.
Kader - De vluchtstrook
Wanneer mag u op de vluchtstrook stoppen?
De wet is heel duidelijk. U mag de vluchtstrook alleen gebruiken, als u in nood bent. Bijvoorbeeld omdat u pech heeft, de auto schade heeft of u zich niet goed voelt. U moet dus echt acute nood hebben om op de vluchtstrook te stoppen, en dus niet kunnen doorrijden naar een eerstvolgende afrit of parkeerplaats.
Hoe kunt u veilig stoppen?
Als u echt moet stoppen op de vluchtstrook, probeer dat dan zo veilig mogelijk te doen. Stop zo veel mogelijk rechts, als het even kan met de wielen in de berm. Niet iedereen blijft namelijk netjes op zijn rijbaan rijden. Zet uw alarmknipperlichten aan, verlaat de auto en plaats uw gevarendriehoek op ongeveer 30 meter van uw auto op de vluchtstrook. Het beste kunt u met de andere inzittenden achter de vangrail gaan zitten. Als uw auto wordt geraakt door een andere auto, dan zit u redelijk veilig.
Wat is de boete voor onnodig gebruiken van de vluchtstrook
Gebruikt u de vluchtstrook terwijl het niet nodig is, dan kunt u een boete verwachten van €420 als u op de vluchtstrook rijdt. En €280 als u stilstaat op de vluchtstrook zonder dat u daarvoor een goede reden heeft.
De rechtbank stelt vast dat beide partijen het er over eens zijn dat bestuurder 1 door met zijn bedrijfsbus stil te staan op de vluchtstrook vanwege dodenherdenking, in strijd heeft gehandeld met art. 43 lid 3 RVV. De rechtbank begrijpt dat bestuurder 1 twee minuten stilte wilde houden en hij de alarmlichten van zijn bedrijfsbus had ingeschakeld om andere weggebruikers te waarschuwen. Toch mocht dat geen reden zijn voor bestuurder 1 om stil te staan op de vluchtstrook van een snelweg. Dit mag alleen in noodgevallen. Het is namelijk risicovol doordat op relatief korte afstand op de snelweg het overige verkeer met hoge snelheid langsrijdt. Bestuurder 1 had op tijd een parkeerplaats kunnen zoeken, of zijn reisplan aan kunnen passen zodat hij op een andere plaats kon stoppen.
Bestuurder 2 is aansprakelijk omdat hij zich tijdens het rijden op de snelweg liet afleiden met alle gevolgen van dien. Beide verkeersfouten – zowel die van bestuurder 1 als die van bestuurder 2 – hebben aanleiding gegeven tot het ongeval. Want zonder de bedrijfsbus op de vluchtstrook zou de onoplettendheid van bestuurder 2 niet tot het ongeval hebben geleid. Daarom heeft het gedrag van beide bestuurders bijgedragen aan de schade.
De rechtbank vindt dat de verkeersfout van bestuurder 2 ernstiger is dan die van bestuurder 1. Het staat vast dat bestuurder 2 niet sneller heeft gereden dan de maximum snelheid van 130 km per uur. Maar bij een zulke hoge toegestane snelheid kan zelfs een kort moment van onoplettendheid al grote gevolgen hebben. Bestuurder 2 moest daarop bedacht zijn. Ook wanneer een weggebruiker wel vanwege een noodgeval op de vluchtstrook zou stilstaan, zou de onoplettendheid van bestuurder 2 namelijk een vergelijkbaar ongeval hebben kunnen veroorzaken. Daarbij gaat het niet om een kleine afwijking van de eigen rijbaan door de onoplettendheid van bestuurder 2, omdat hij met zijn auto de doorgetrokken streep tussen zijn rijbaan en de vluchtstrook met tenminste één meter heeft overschreden. Daarmee heeft hij zoals is overwogen in strijd gehandeld met artikel 5 WVW en artikel 43 lid 3 RVV.
Daarom oordeelt de rechtbank dat bestuurder 2 80% van de schade van bestuurder 1 moet vergoeden. De overige 20% van de schade blijft als gevolg van artikel 6:101 BW voor rekening van bestuurder 1.
Zoals uit het oordeel van de rechtbank blijkt, heeft ook een bestuurder zelf schuld aan een mogelijk ongeluk wanneer hij zonder noodzaak zijn auto op de vluchtstrook stil zet. Ga daarom niet stilstaan op de vluchtstrook zonder acute noodzaak. Ook niet om aan dodenherdenking te doen. Plan uw reis zodat u op een veilige plek kunt herdenken. Dat is veiliger voor uzelf en voor uw medeweggebruikers.
Auteurs
Jelle Smits, senior specialist verzekeringstechniek
Roland Verhoef, Senior Communicatie adviseur (rechts)
