10 januari '24 - Slachtoffer worden van een verkeersongeval is ingrijpend. Erger wordt het nog als de veroorzaker van het ongeluk doorrijdt. Stress, boosheid en een gevoel van onrecht kunnen dan het herstel van getroffenen belemmeren. Slachtofferhulp Nederland staat deze getroffenen bij op emotioneel, praktisch en juridisch gebied.
Een vrouw op de fiets wordt ingehaald door een andere fietser. Het is een onhandige manoeuvre waarbij de vrouw ten val komt. Ze loopt onder andere een hersenschudding op en ligt een aantal dagen in coma. Na lang revalideren komt ze er weer bovenop: afgezien van vermoeidheidsklachten kan ze weer normaal functioneren. Maar de afwikkeling van de schade is complex. En van de veroorzaker ontbreekt elk spoor.
Kwetsbare groep
Jaarlijks worden tussen de 72.000 en 78.000 mensen slachtoffer van een verkeersongeval waarbij de veroorzaker doorrijdt. (Bron: politiecijfers over de afgelopen 3 jaar.) Uit de cijfers kan niet worden achterhaald welke groep verkeersdeelnemers het vaakst slachtoffer wordt, maar Roy Heerkens, woordvoerder van Slachtofferhulp Nederland, veronderstelt dat dit fietsers zijn. “Fietsers zijn de meest kwetsbare groep in het verkeer. Dat komt vooral door de toename van het aantal e-bikes en doordat ouderen meer en langer fietsen.”
De eerste 5, 6 weken na een ongeval kampen slachtoffers vaak met klachten als slecht slapen, verminderde eetlust, slechte concentratie en het steeds herbeleven van de gebeurtenissen. Heerkens: “Gelukkig nemen die klachten na verloop van tijd af. Op langere termijn zien we wel vaak dat mensen angstig blijven om weer aan het verkeer deel te nemen.”
Als mensen ook lichamelijk letsel hebben, komen daar zorgen bij: over werk, het gezin en de eigen gezondheid. “Zeker in de eerste periode gaat alle aandacht uit naar het beter worden. En dat levert uitstel van de verwerking op.”
Regels bij doorrijden na een ongeval
1. Het is degene die bij een verkeersongeval is betrokken of door wiens gedraging een verkeersongeval is veroorzaakt, verboden de plaats van het ongeval te verlaten indien:
a. bij dat ongeval, naar hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden, een ander is gedood dan wel letsel of schade aan een ander is toegebracht;
b. daardoor, naar hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden, een ander aan wie bij dat ongeval letsel is toegebracht, in hulpeloze toestand wordt achtergelaten.
2. Het eerste lid, aanhef en onderdeel a, is niet van toepassing op degene die op de plaats van het ongeval behoorlijk de gelegenheid heeft geboden tot vaststelling van zijn identiteit en, voor zover hij een motorrijtuig bestuurde, tevens van de identiteit van dat motorrijtuig.
Bron: Artikel 7 Wegenverkeerswet 1994
Straf voor verlaten plaats ongeval
De straffen die u opgelegd kunnen worden zijn: maximaal 3 maanden hechtenis of een geldboete van maximaal € 3.800. Invordering van het rijbewijs. Maximaal 5 jaar ontzegging van de rijbevoegdheid (10 jaar bij recidive).
Pauzestand
Doorrijden na een aanrijding is strafbaar (zie kader). Wanneer de veroorzaker van het ongeval gevonden wordt, speelt er nog iets anders mee: de lange doorlooptijd van het strafproces. Heerkens: “Dat heeft ermee te maken dat veroorzakers van verkeersdelicten vaak niet in voorarrest zitten. De rechtspraak is zoals bekend overbelast en daarom krijgen zaken waarbij een verdachte in voorarrest zit, voorrang. Bij die zaken moet de rechter zich immers houden aan wettelijke termijnen. Met als gevolg dat verkeerszaken vaak langer blijven liggen. Voor het slachtoffer is dit een extra stressfactor. Zo iemand komt als het ware in de pauzestand te staan.”
Spreekrecht
Slachtofferhulp Nederland, dat in 2024 veertig jaar bestaat, helpt slachtoffers van een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit. “Slachtoffers kunnen hun verhaal doen bij onze getrainde medewerkers. Ook organiseren wij lotgenotengroepen; uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dit enorm bijdraagt aan de verwerking van het gebeurde.
Daarnaast bieden we praktische hulp. Dat begint al bij simpele adviezen als het bewaren van bonnetjes van alle medische kosten. En op onze website is een tool te vinden waarmee slachtoffers – met relatief lichtere letsels, waarvan te verwachten is dat die binnen een half jaar genezen zijn – een indicatie kunnen krijgen van het bedrag waar ze recht op hebben.
Ten slotte bieden we juridische hulp: we wijzen slachtoffers op hun rechten zoals spreekrecht tijdens het proces. We gaan desgewenst mee naar de rechtbank. Wanneer de dader onbekend blijft, wijzen we slachtoffers op het Waarborgfonds, een entiteit van de Vereende. Daar kunnen ze hun schade verhalen als de schade wordt veroorzaakt door een motorrijtuig en aan bepaalde voorwaarden is voldaan. En wanneer er wel een dader bekend is, kunnen we het slachtoffer met deze persoon in contact laten komen via onze zusterorganisatie Perspectief Herstelbemiddeling. Ook dat kan helpen bij de verwerking.”
Veroorzakers ook bijgestaan
“Wist je trouwens dat wij ook veroorzakers van een aanrijding bijstaan?” besluit Heerkens. “Iedereen, ook mensen die zich netjes aan de regels houden, kunnen bij een ongeval betrokken raken en daarbij letsel veroorzaken bij een medeweggebruiker. Zo’n gebeurtenis kan heel ingrijpend zijn. Maar hoe dan ook, rijd nooit door. Ook niet als de schade niet erg lijkt.”
Tip voor getuigen van een ongeval
“Ben je getuige van een ongeval waarbij de veroorzaker doorrijdt? Noteer dan in ieder geval het kenteken als het om een motorrijtuig gaat. Maar richt je vooral op het slachtoffer. Bel een ambulance, stel de persoon gerust. En blijf bij het slachtoffer tot een hulpdienst er is. ”
Geraadpleegde bronnen:
